पुणे : जुन्नर, आंबेगाव, राजगुरूनगर आणि शिरूर परिसरातील बिबट्यांच्या वाढत्या हालचाली आणि मानवांवरील हल्ल्यांच्या पार्श्वभूमीवर राज्य सरकारने तातडीची कारवाई करण्याचा निर्णय घेतला आहे. या भागातील बिबट्यांचे त्वरित स्थलांतर करण्याबरोबरच दीर्घकालीन आणि अल्पकालीन उपाय योजना राबविण्याचे आदेश देण्यात आले आहेत.
राज्याचे वनमंत्री गणेश नाईक यांनी मंत्रालयात घेतलेल्या उच्चस्तरीय बैठकीत या निर्णयांची घोषणा केली. त्यांनी सांगितले की, “जुन्नर, आंबेगाव आणि शिरूर भागात गेल्या काही महिन्यांत बिबट्यांच्या हल्ल्यांत वाढ झाली आहे. नागरिकांचा जीव वाचवण्यासाठी आणि वन्यजीव–मानव संघर्ष टाळण्यासाठी तातडीची पावले उचलली जातील.”
तातडीचे निर्णय आणि उपाययोजना
या भागात बिबट्यांना पकडण्यासाठी २०० पिंजरे तातडीने बसविण्यात येणार असून, अजून १,००० पिंजरे खरेदीसाठी दहा कोटी रुपयांचा निधी मंजूर करण्यात आला आहे. सॅटेलाइट आधारित कृत्रिम बुद्धिमत्ता (AI) प्रणाली विकसित करून बिबट्यांच्या हालचालींवर लक्ष ठेवले जाणार असून, नागरिकांना त्वरित “अलर्ट” संदेश दिले जातील. वनाशेजारील शेती आणि गोठ्यांना विद्युत कुंपण बसविणे, तसेच दिवसा अखंड वीजपुरवठा सुनिश्चित करणे या उपाययोजनांवरही भर दिला आहे. केंद्र सरकारच्या परवानगीने पकडलेले बिबट्ये वनतारा, इतर राज्यांतील आरक्षित जंगल किंवा मान्यताप्राप्त अभयारण्यात स्थलांतरित केले जाणार आहेत.
प्रशासनिक निर्णय आणि निधी नियोजन
बैठकीत माजी मंत्री दिलीप वळसे-पाटील, माजी खासदार शिवाजीराव आढळराव पाटील, तसेच वनविभागाचे अपर मुख्य सचिव मिलिंद म्हैसकर, प्रधान मुख्य वनसंरक्षक एम. श्रीनिवास राव, आणि पुण्याचे जिल्हाधिकारी जितेंद्र डुडी हे सहभागी झाले होते. वनमंत्री नाईक म्हणाले, “ही लोकांच्या सुरक्षेची बाब आहे. म्हणूनच कोणत्याही परिस्थितीत निधीची कमतरता पडू दिली जाणार नाही. बिबट्यांच्या नियंत्रणासाठी आवश्यक वाहनं, पिंजरे आणि उपकरणं तातडीने पुरवली जातील.”
दीर्घकालीन धोरण-बिबट्यांची नसबंदी आणि स्थलांतर
या भागातील बिबट्यांची संख्या नियंत्रित करण्यासाठी राज्य सरकारने नसबंदीचा प्रस्ताव केंद्र सरकारकडे पाठविला आहे. या प्रस्तावाला लवकर मंजुरी मिळावी म्हणून सर्वपक्षीय प्रतिनिधी आणि वनअधिकाऱ्यांचे शिष्टमंडळ लवकरच केंद्रीय वनमंत्र्यांची भेट घेणार आहे.
अलीकडील घटना आणि प्रतिक्रिया
गेल्या काही दिवसांत बिबट्यांच्या हल्ल्यांत चार नागरिकांचा मृत्यू झाला आहे. कालच्या घटनेनंतर संबंधित बिबट्याला पकडण्यात आले असून, त्याचे तातडीने स्थलांतर करण्याचे आदेश देण्यात आले आहेत. लवकरच मंत्री गणेश नाईक स्वतः घटनास्थळी भेट देऊन स्थानिक जनप्रतिनिधी आणि नागरिकांशी चर्चा करणार आहेत.
