
जिवीतहानी, बेपत्ता नागरिक आणि सरकारी बचाव मोहिम सुरू
लक्ष्मण मोरे
टोकियो / मॉस्को | प्रतिनिधी : जपान आणि रशियाच्या किनारपट्टीवर सोमवारी रात्री उशिरा आलेल्या प्रचंड भूकंपानंतर समुद्रात निर्माण झालेल्या त्सुनामीने दोन्ही देशांमध्ये भीषण हानी केली आहे. या त्सुनामीमुळे समुद्रात अचानक उंच लाटा उसळल्या असून, किनारपट्टी भागातील अनेक घरे, वाहने आणि रस्त्यांचे मोठे नुकसान झाले. जपानचे पंतप्रधान फुमिओ किशिदा यांनी रात्रीच आपत्कालीन बैठक बोलावून परिस्थितीचे अवलोकन केले. रशियाचे राष्ट्रपती व्लादिमीर पुतिन यांनी पूरग्रस्त भागात मदतीसाठी सैन्य पाठवण्याचे आदेश दिले आहेत.
जपानमधील होक्काइदो बेटाजवळ रात्री ११:४५ वाजता ७.८ रिश्टर स्केल तीव्रतेचा भूकंप झाला. त्यानंतर काही मिनिटांतच समुद्रात जोरदार त्सुनामी उसळली. या लाटांची उंची 3 ते 5 मीटरपर्यंत होती. रशियाच्या साखालिन बेटाजवळसुद्धा भूकंपाचे झटके जाणवले आणि त्सुनामीचा फटका या संपूर्ण परिसराला बसला.
जपानमध्ये सेंदाई, कुशिरो आणि किटामी या किनारपट्टी भागांत शेकडो घरे पाण्याखाली गेली. रशियामध्ये व्लादिवोस्तोक आणि युझ्नो-साखालिन्स्क या भागांत पूरपरिस्थिती निर्माण झाली. दोन्ही देशांत एकूण २५ हून अधिक लोकांचा मृत्यू झाला असून १०० पेक्षा जास्त माणसे जखमी झाली आहेत. तर, अनेकजण बेपत्ता असल्याची माहिती स्थानिक आपत्ती व्यवस्थापन प्राधिकरणाकडून मिळाली आहे. समुद्रात मासेमारी करणाऱ्या अनेक नौका उलटल्या किंवा वाहून गेल्या. वीज आणि मोबाईल नेटवर्क कोसळलेले असून, वीजपुरवठा खंडित झाला आहे.
जपान आणि रशियाच्या सरकारांनी तात्काळ आपत्कालीन बचाव पथके सक्रिय केली आहेत. त्सुनामीच्या धक्क्यांनंतर अजून काही लाटा येण्याची शक्यता हवामान खात्याने वर्तवली आहे. नागरिकांना उंच भागात स्थलांतर करण्याचे आवाहन करण्यात आले आहे. हेलिकॉप्टर आणि बोटींच्या सहाय्याने लोकांची सुटका सुरू आहे. या नैसर्गिक आपत्तीने आशियाई देशांमध्ये भीतीचे वातावरण निर्माण केले आहे. अमेरिकेसह अनेक देशांनी आपले नागरिक सुरक्षित असल्याची खात्री करण्यासाठी हालचाली सुरू केल्या आहेत. संयुक्त राष्ट्रांनी तात्काळ मदतीसाठी यंत्रणा सज्ज केली आहे.
त्सुनामी म्हणजे काय?
त्सुनामी म्हणजे समुद्राच्या पाण्याची प्रचंड उंच लाट. ही लाट भूगर्भात होणाऱ्या भूकंपामुळे समुद्रतळ हलल्याने निर्माण होते. लाटांचा वेग ताशी ८०० ते १००० किलोमीटर इतका असतो. ती किनाऱ्यावर आदळते तेव्हा विनाशकारी परिणाम होतात.